Forum wielotematyczne LUKEDIRT

PiotrNS

Do utworzenia tego tematu zainspirowa�y mnie zas�yszane czy zauwa�one gdzieniegdzie wzmianki o tym, �e Ksi�yc �wieci ostatnio wyj�tkowo wysoko, jest jakby ja�niejszy i lepiej widoczny. Za kilka miesi�cy spodziewam si� us�ysze� na temat naszego naturalnego satelity opinie przeciwne - zatem sprawd�my, co jest na rzeczy

Generalnie Ziemia i inne obiekty Uk�adu S�onecznego kr�� w bardzo podobnej p�aszczy�nie nachylenia, jednak nie jest to przyporz�dkowanie dok�adne. Mo�emy to zaobserwowa� na przyk�adzie ekliptyki, czyli pozornego toru ruchu S�o�ca po niebie, kt�ry wynika z p�aszczyzny obiegu Ziemi wok� S�o�ca. Gdyby wszystkie cia�a niebieskie kr��y�y na tej samej p�aszczy�nie, to opr�cz znacznie cz�stszych tranzyt�w Merkurego i Wenus, za� gdyby p�aszczyzna obiegu Ksi�yca wok� Ziemi pokry� si� z p�aszczyzn� ruchu Ziemi wok� S�o�ca, ka�da pe�nia Ksi�yca wi�za�aby si� z jego za�mieniem, a ka�dy n�w sprawia�by, �e dane nam S�o�ca za�mienie nie kaza�oby nam oczekiwa� nast�pnego mo�e za sto lat.

Orbita S�o�ca jest jednak nachylona do orbity ziemskiej pod k�tem 5,1 stopnia:

Z tego powodu mamy tylko dwa miejsca, w kt�rych Ksi�yc mo�e przeci�� si� z ekliptyk�. Zosta�y one oznaczone jako w�z�y. Jeden z nich nazywa si� w�z�em wst�puj�cym, drugi - zst�puj�cym.

Opr�cz nachylenia, orbita Ksi�yca podlega nieustannym perturbacjom i ko�ysaniom - podobnie jak Ksi�yc, kt�ry podlega tzw. libracji. Czas trwania takiego "zako�ysania" orbity, czyli fachowo - precesji w�z��w - trwa oko�o 18 lat i 7 miesi�cy. Po up�ywie tego czasu w�z�y zn�w znajduj� si� w tym samym miejscu, co przed rozpocz�ciem cyklu.
W tym czasie Ksi�yc, z racji odchylenia swojej orbity, porusza si� w obr�bie 5 stopni na p�noc i na po�udnie od ekliptyki, rezerwuj�c tym samym na niebie teren o szeroko�ci nieco ponad 10 stopni. To sporo. W�a�nie ten fakt przek�ada si� na wysoko�� Srebrnego Globu nad horyzontem, co daje si� zauwa�y� zw�aszcza w tak zwanych punktach przesile�.

Wiemy ju�, �e orbita Ksi�yca jest odchylona od eklipytyki pod k�tem oko�o 5 stopni, podczas gdy nachylenie do niej Ziemi wynosi 23,5 stopnia. Wychylenie danej p�kuli Ziemi bardziej lub mniej w stron� S�o�ca warunkuje wyst�powanie okre�lonych p�r roku. Kiedy S�o�ce znajduje si� w najbardziej oddalonym na p�noc punkcie ekliptyki, a deklinacja S�o�ca jest maksymalna, mamy pocz�tek astronomicznego lata i powolne wej�cie w pe�ni� lata meteorologicznego

Odwrotnie zim�, kiedy to druga p�kula Ziemi do�wiadcza maksymalnie wysokich g�rowa� S�o�ca, za� tu deklinacja jest niska.

Skoro za� Ksi�yc i p�aszczyzna jego obiegu wok� Ziemi jest jeszcze dodatkowo oddalona o 5 stopni od p�aszczyzny obiegu Ziemi wok� S�o�ca, to znaczy �e mo�e on znale�� si� na niebie jeszcze o 5 stopni wy�ej ni� S�o�ce w momencie g�rowania 22 czerwca i o 5 stopni ni�ej ni� S�o�ce o tej samej porze dnia 22 grudnia, o ile nie jest zakryte przez chmury.

No i w�a�nie :!:

Zbli�amy si� do tego okresu w 18-letnim cyklu precesji w�z��w, w kt�rym Ksi�yc b�dzie go�ci� na niebie zar�wno bardzo wysoko, jak i bardzo nisko. W ci�gu najbli�szych dw�ch lat wszystkie wiosenne ostatnie kwadry, letnie pe�nie i jesienne pierwsze kwadry b�d� widoczne na niebie bardzo nisko, za� wiosenne pierwsze kwadry, zimowe pe�nie i jesienne ostatnie kwadry - wyj�tkowo wysoko. Apogeum nast�pi wtedy, gdy w�z�y znajd� si� jak najbli�ej punkt�w r�wnonocy wiosennej i jesiennej, a z tego mo�emy wyprowadzi� nast�puj�ce wnioski:

Najwy�sze pe�nie nadchodz�cych lat czekaj� nas:

15 grudnia 2024 (najwy�sza pe�nia w ca�ym 18-letnim cyklu) - deklinacja 28�14'
27 grudnia 2023 - 28�08'
4 grudnia 2025 - 27�19'
3 stycznia 2026 - 27�03'
13 stycznia 2025 - 25�49'

Z kolei najni�sze pe�nie:

22 czerwca 2024 - -28�21'
11 czerwca 2025 - -28�05'
3 lipca 2023 - -27�39'
29 czerwca 2026 - -27�13'
31 maja 2026 - -26�50'

Bardzo niska pe�nia czeka nas r�wnie� na pocz�tku czerwca br. W tych latach "truskawkowe" pe�nie naprawd� takie b�d�, gdy� Ksi�yc w kr�tkie letnie noce b�dzie w�drowa� po niebie tak nisko, �e przez niemal ca�y czas b�dzie sprawia� wra�enie pomara�czowo-czerwonego zabarwienia. Warto dobrze mu si� przygl�da�, bo z pewno�ci� dostarczy ciekawych motyw�w do nietuzinkowych fotografii.

W czerwcu 2024 roku w p�nocnej Polsce Ksi�yc w pe�ni b�dzie niemal szura� po horyzoncie i pl�ta� si� w koronach drzew

Niezwyk�e wra�enia b�dzie mo�na odnie�� jednak wsz�dzie, zatem warto przygotowywa� si� na widoki niezwykle wysokich i niskich pe�ni ju� w tym roku

Bartek617

Fajne opracowanie ;-)

dobrze wiedzie�, kiedy b�dzie mo�na "zarwa� noc" (przynajmniej w porze ciep�ej, bo zim� bardzo �atwo robi� si� zm�czony). ;-)

zgry�liwy tetryk

Bartek617

Na dach nie wyjd� nigdy. ;-)

zgry�liwy tetryk

Lunatycy (somnambulicy) robi� to w czasie snu :zzz:

https://nabezsennosc.pl/artykuly/lunatyzm/

PiotrNS

Dzisiejsza noc b�dzie wyj�tkowo jasna. Czeka nas druga najwy�sza pe�nia Ksi�yca w ca�ym 18-letnim cyklu. Srebrny Glob b�dzie g�rowa� tak jak S�o�ce w lecie i poka�e si� na tle gwiazdozbior�w, w kt�rych bywa rzadko. Cho� pe�nia jest zjawiskiem cz�stym i ka�demu dobrze znanym, dzi� warto szczeg�lnie uwa�nie si� jej przyjrze�

LukeDiRT

Widzia�em pe�ni� ju� wczoraj p�nym wieczorem i faktycznie nasz naturalny satelita by� do�� wysoko :-)

PiotrNS

To dzisiaj moi drodzy

Kto mo�e i nie ma zachmurzonego nieba, zach�cam do podziwiania malowniczego wschodu Ksi�yca i ca�onocnej niskiej, a z tego powodu optycznie wi�kszej pe�ni. Takiej okazji nie mieli�my od wielu lat i niepr�dko do�wiadczymy jej ponownie.

FKP

PiotrNS, Akurat mam zachmurzenie, ale nie �a�uj�, bo to co przyziemne jest teraz du�o ciekawsze

Bartek617

U mnie wtedy podobno zd��y�o wzrosn�� zachmurzenie (pisz� "podobno", poniewa� ko�o godz. 22 zasn��em, a obudzi�em si� mi�dzy godz. 10-11, po opadach) i nawet jaki� niemrawy deszcz popada�, ale ulewa (z wy�adowaniami) da�a o sobie znak kawa�ek po wschodzie s�o�ca. ;-)

Ostatnia noc wygl�da�a do niezbyt stabilnych pogodowo, tym samym nie sprzyja�a specjalnie obserwacjom astronomicznym- ju� w ci�gu poprzedniego dnia niebo sta�o si� mleczne od licznych chmur pierzastych. :-(

Temp. nocna wynios�a mi�dzy 17-18 C. ;-)